Тухми палагда ба сари чанд нафар хам бояд зада шавад

Навиштаи Фотима аз Душанбе

Бахси навбатй дар минбари «Точвар» тахрикдихандаи афкори чавонони ватандуст ва миллатдуст мебошад. Агарчанде эхтироми журналисти чавонро нисбат ба савол додан ба Лужков дигарон ночуръатй фахмиданд, ин маънои онро надорад, ки бародар Абдуазим гуфту амал накард. Нисбат додан ба синнусол ва насли замони Шуравй аз доираи афкори андешаи бахси дур аст, мухим он нест, ки Абдуазими Абдувахоб насли шуравй аст, балки он аст, ки чавхари андешаи дифои миллат кардааст ва Лужковро дар расона хушдор додааст, ки омода бошад барои зарба хурдан. Фикр мекунам Абдуазим хамаги 22 сол дорад, зеро тафаккури насли нави точик салобати часорати андешапардозиро дорад, на насли шурави ва ё аз сисола боло. Хастанд насли аз 30 боло, вале ками андар кам.

Вакте Шумо журналисти чавонро ночуръат мегуед, оё ин чуръати Рахмонов аст, ки бо Лужков, ки миллати Рахмонро инсон намешуморад 5-6 соат дар Кохи Вахдат нишаста суруди мусикй ва ракс тамошо мекунад. Бечуръати журналисти чавон ва одиро бинеду бочуръати Президенти давлати журналистро, ки барои у кимат надорад, ки миллаташро чи мегуянд, мекунанд ва гайра.

Агар дар мизони акл баркашем мову Шумо низ мебудем сари кали Лужковро бо тухми палагда ранг карда наметавонистем, зеро беэхтиромй мешуд. Албатта палагда зада мешуд ин кахрамонии журналист буд ва солхо аз он ривоят шояд, асари баландгоя , мохияти миллатдуст будан офарида мешуд номи Абдуазим вирди забон, дар сахифоти таърих чун Восеъ, Муканнаъ мегардид, вале аз ин ки ба нишон нагирифт ин маънои бехунарии камин гирифтан нест.

Точик имруз дар ватани худаш тахкир аст дар зери пайрави сиёсати хирадмандона, Президенти кишвараш хар як мавсим ва хар як чорабиниро соатхо бо баромадхои тахрифшуда ва расму бозй мегузаронад, мардум ягона рохи начоти хешро баромадан аз ватан медонанд, хешу акрабои Рахмон ва вазирони бесалохияташ хамаро монополия карда гирифтанд. Дар чунин фазои чомеаи гуломдорй ва фасодзада, садо баланд кардани Абдуазими Абдувахоб кахрамонист.

Чои дигар мо бояд тухми палагдаро дар сари Рахмон, Алимардонов, Убайдуллоев, Окилов, Гуломов, Сайдулло Хайруллоев, Бобозода, аз хама бештар дар сари муйдори Шарифхон Самиев ва Шералй Гул занем, ки миллатро ба нестй бурда истодаанд. Хар руз нарху наво ва хакки истифодаи барку газ ва оби лойолудро мутобики бозори чахонй гуфта ба дака мебардоранд.

Ба моаши худашон баробар мекунанд, солхост, ки мансабро дошта барии миллат вахдат мекунанд, чандин иншооту маблагхои давлатиро аз они худ карда истодаанд. Шерхон Салимов раиси агентии коррупсия бошад, танхо фасоди 100-1000$ , ки ба шахсони аввал табори надоранд, дастгир мекунад ва шарм накарда тарики ТВТ намоиш медиханд, хол он ки шахсони дар боло зикр шуда хамаруза маблаги давлатро горат мекунанд, вале Салимов ба онхо кордор намешавад. Тухми палагдаро сари чанд афроди мансабдори дохил хам задан хайф аст, сари кали Лужков дур истад, ки бо хотири мухочирон ва хусусияти мехмондории точикон палагда нахурд.

Рост кучо ва дуруг кучо?

Рустами Субхонй

Бунёди Геллап мегуяд, точикон камтар аз хама мардумони дигар хостори мухочиратанд ва танхо 12 дарсади онхо дар андешаи хичрат аст, аммо ба кавли созмони русии «Евразийский монитор», аз хама бештар точикон (52%) орзу доранд, ба Русия раванду он чо кор бикунанд. Намедонй, ба кадоме аз ин ду назарсанчй бовар намой. Хуб, бингарем ба ададу аркоме, ки харду созмон мегуянд, дар натичаи пурсиши садхо нафар аз хар кишвар ба даст омадааст:

ХОХИШМАНДОНИ ХИЧРАТ (Натичахои назарсанчии Бунёди Геллап):

1. Сйерро Леоне — 65%
2. Гайана — 60%
3. Конго — 59%
4. Нигерия — 58%
5. Зимбабве — 57%
6. Сенегал — 55%
7. Угондо — 51%
8. Молдова — 34%
9. Озарбойчон — 28%
10. Гурчистон — 26%
11. Укроин — 25%
12. Арманистон — 23%
13. Литва — 22%
14. Русия — 17%
15. Казокистон — 13%
16. Точикистон — 12%
17. Хиндустон — 9%
18. Тойлонд — 8%
19. Арабистони Саудй — 1%

ХОХИШМАНДОНИ КОР ДАР РУСИЯ (Натичахои назарсанчии «Евразийский монитор):

1. Точикистон — 52%
2. Узбакистон — 43%
3. Арманистон — 34%
4. Гурчистон — 25,8%
5. Казокистон — 25,8%
6. Укроин — 15,6%

Ин арком шояд баёнгари ду чанбаъи зиндагии имрузаи мардумони Точикистон ва харакатери миллии онхост. Аз як тараф, онхо низ монанди мардуми кишвархои офрикой ба рузгори сахте рубару шудаанд ва бо идроки ин ки хукуматашон низ монанди хукуматхои офрикой асосан ба фикри хифзи кудрат буда, аслан ба гами онхо нест, дар андешаи фирор аз ватан ба сар мебаранд.

Аз тарафи дигар, ишке ба ватан, модар, зану фарзанд, хатто ишке ба сангу хор ва гулу гиёхи ватан бо хазорон ришта аз дилу чигари онхо медорад ва агар мачбур набуданд, харгиз ватанро тарк намекарданд. Онхое дар назди ин миллат ва таърих чавобгар хоханд монд, ки мардумро ба чунин рузи сиёх гирифтор кардаанд. 

Чаро ман сўи Лужков тухми палагда напартофтам?

Дар хошияи навиштахои блогери точик

Абдуазими Абдулваххоб, хабарнигор аз шаҳри Душанбе.

Маро ба навиштани ин матлаб як навиштаи блогери машхури точик «Точвар» тахрик дод. «Точвар» аз омадани мири Маскав ба Душанбе ба хайси як сиёсатмадор ва пуштибони фархангиёни рус нигаронй карда гуфтааст, ки интизории инро надорад ки касе дар Точикистон «ба сари тоси мужики рус тухми палагда ё помидур партоб кунад».

Ман ба харсе — тухми палагда, помидур ва Лужков даcтрасй доштам, вале ин корро накардам. Суол хам накардам, ки ай марди мехмон бо ин хама даъвоњоят чаро хаммиллатони маро ба хайси бадтарин мавчуди олам намуна овардй? Барои чй?!

Агар гўем, ки дар хотири ягон сокини шахри Душанбе ин фикри ботил давр хам назад, хато намекунем. Дар хакикат Точвар дуруст суол мегузорад, ки хамин Лужков буд, ки ба мухочирини точик «тфу» кард. Лужков буд, ки гуфтааст:   «бояд дар Маскав хама чизи бехтарин гирд оварда шавад, на балки факат точикон». Бо ин суханаш бадтарин тахкирро ба сари ин миллат рехт. Ин гуфтаи ў аз тахкири намояндаи собик президенти Русия Путин дар Думаи давлатй — Алексей  КОТЕНКОВ, ки гуфта буд: «Маскавро гадо ва точик зер кардааст» нешдортар аст.

Тавре Точвар менигорад, Лужков аввалан точиконро “чиз” номид, яъне аз катори инсонхо берун гузошт ва сониян, тамоми гаждию ифлосии Маскав ва хамаи нохушояндихои шахри худро дар вожаи “таджики” чой дода, онро бо карохати тамом талаффуз кард. Бале, оне, ки ин суханонашро дар дар хамомми русй, на дар мургобишикори хоса дар чангалхои Хантимансиск, балки  дар ЧАЛАСАИ СОЛОНАИ АХЛИ ФАРХАНГ ВА ХУНАРИ ШАХРИ МОСКВА гуфтааст. Дилам ба точикони худ не, ба чандин абармарди фарханг ва хунари рус, ки бо хастиву хунарашон даъвои гояхои олии инсондустй мекунанду дар ин чорабинї ширкат доштаанд, месўзаду месўзад, зеро ман русхоро дўст медорам. Русхоеро, ки ба оламиён Пушкин, Толстой, Бердяев, Чернишевский, Распутин, Прохановро додаанд.

Ва ин тахкири Лужков як муддат ородихандаи сахифахои Рунет гардид. Аз чумла нашрияи “Газета.ру” хамин гуфтахои Лужковро сарлавхаи маколае кард ва дар гўшаи “Фарханг” бо ишораи “Сиёсати (!) фархангй” ба чоп расонд: «Все лучшее, а не только таджики».

Акнун мехохам бигуям, ки чаро ман ва шояд хазорхо чавонони дигари точик хеч гуна эътирозе нишон надоданд. Тухми палагдаву помидор хавола надоданд.

Мани чавон ба ин суханхои пуч ва амалхои ночои нафароне мисли Юрий ЛУЖКОВ, Дмитрий РОГОЗИН, Алексей КОТЕНКОВ ва РОЙЗМАНХО вокунише нишон додан намехохам!

Ман хамчун мусулмон ва точик хеч вакт ба ин баринхо садо баланд карданй нестам. На ба хамон даниягие, ки карикатура мекашад ва гўё Пайгамбар (с)-и Исломро тахкир мекунад, на Вилдерси голландй бо «Фитна»-аш на ба суханхои Лужкови рус. Ин хомўшии ман аз он нест, ки метарсам ё худшиносии миллиам заъиф асту ифтихори миллй надорам. Балки аз он аст, ки мутмаъинам  инхо обрўи Ислому хазрати Расулаллох (с) ва миллати точики маро тахкир карда хам наметавонанд. Инхо худ ва тамаддуни худро тахкир мекунанд. Модарони худро дашном медиханд. Бо ингунахо маро коре нест! Барои инхо вакт надорам!!!

Ва бузургии миллати ман барои абадан осебнопазир бокй хохад буд. Ман чавоне хастам аз миллати сарбаланди ТОЧИК, аз  миллате, ки « умре мурда мурда зиндагй карду намурд»!  Пас ин сухани Лужков чй таъсире ба ман карда метавонад? Илло, ки хайф медонам, ки каме вактакамро барои лужковхо сарф кунам. Хеч гох барои ман кобили кабул нест, ки ба хотири сари бемўйи ў дастонамро бо тухму помидори пўсидае ифлос кунам. Интизори ў дар долонхову рохравхо рост биистам, то дар назди фуки ў дар даст диктафон суол кунам, ки чаро чунин гуфтй?

Магар дар назди чизхову гадохо хам Рўзхои фархангй баргузор мекунанд? Дилам ба  хунармандони номие ба мисли ситораи эстрадаи Русия- Анита ЦОЙ, бонухои хунари асил Валентина ТОЛКУНОВА, Марина ШУТОВА, ки бо лужковхо сафар мекунанд, месўзад. Вале бо сари баланд ва диле саршори мухаббат ва ихлос ба хунари воло Шумо, бонувони азизро бо таъзими чукури русй (низкий поклон) ба Точикистон хайрамакдам мегўям. Нури дида точи сар !!  Хоки кудуматон рўи дидахо!!!

Хакикат чакидаи вичдон ва номус аст

Ашур Назарзода, шахри Краков, Лахистон

Дар торнамои радиои Би-Би-Си хондам, ки дастгохи раёсатчумхурии Точикистон як маркази вокуниш ба хамалоти иттилоотй таъсис доданист. Вазифаи ниходи нав посухи саривактй ба матолиби интикодй ва тавхиномезе дар расонахои хоричй будааст, ки ба эътибори Точикистон ва миллати точик латма мезананд.

Муаллиф пурсишхои дурустеро дар миён мегузорад, ки оё ин вокуниш ба чи шакле хохад буд:

• Навиштан ва нашр кардани матолиби чавобй дар матбуоти Точикистон?
• Нашри далелхои радкунандаи матолиби чопшуда дар хорич?
• Интишори ичбории матолиби чавобй дар расонахои хоричй?
• Ба додгоҳ кашидани муаллифони матолиби тавхиномез?
• Фиристодани гуруххои махфй барои посухи чисмонй ба муаллифон?
• Ифшои хакикат дар мукобили тухмату тавхину дуруг?

Хулоса, андешаи хифзи обру ва эътибори кишвар ва миллат дар арсаи чахон ба миён омадааст, сармоя хам зуд пайдо шудааст, зеро маълум гашта, ки дар ин марказ 7 нафар бо дастмуздхои хуби сатхи чахонй кор хоханд кард, аммо чун хамеша тарзу васила ва меконизмхои ичрои максад муайян нашудаанд. Ин хам дар холе ки намояндаи дастгои раёсатчумхурии Точикистон аз «консепсиюн»-и иттиллотй сухан гуфтааст, лек худи ин назарияро шарх надодааст.

Таъкиди вай бар афзоиши матолиби интикодй ва тавхиномез дар расонахои хоричй ишора ба маколахоест, ки дар робита ба казияи Хасан Асадуллохзода, додгоҳи 140 миллиондолларии Талко, руйдодҳои Кулоб ва Бадахшон. Аз ин лихоз метавон натича гирифт, ки максади аслй на хифзи обру ва эътибори байнулмилалии Точикистон ва миллати точик, балки хифзи обру ва эътибори президенти Точикистон Эмомалй Рахмон ва ахли хонаводаи уст. Шояд ба хамин сабаб сухбатхои у нимкора ва норушан мебошанд.

Харчанд ин масъалахо дар хакикат ба обру ва эътибори Точикистон дар арсаи чахонй таъсири муайян мегузоранд, Рахмон ва Точикистон, Асадуллохзода ва миллати точик мафхумхои аз хам чудо ва дур мебошанд, хатто метавон гуфт, хеле ва хеле аз хам дур.

Вакте садхо маколаи тавхиномез дар бораи мухочирони точик нашр шуд ё аслу мояи миллати точик дар намоишхои «Наша Раша» тахкир гардид, касе ба фикри таъсиси чунин марказ нашуд. Акнун ки руз то руз дар бораи чаноби Рахмон дар Гарбу Шарк маколахои интикодй ва фошкунанда ба чоп мерасанд, лаганбардорону хушомадгуён дар фикри таъсиси маркази контра-пропаганда шудаанд.

Аммо дар гумон аст, ин нушдору ба марази хукумату хукуматдорон даво шуда тавонад. Кор кайхо аз кор гузашта. Бехтар аст, аз хакикат кор гирифта шавад ва агар Хасан Саъдулло кушта шудааст, бояд инро икрор кард ва мотам гирифт. Агар Рустам тир зад ё Тахмина инро хам бояд кушоду равшан гуфт. Ва аз хама мухимаш бояд ошкоро гуфт, ки Рахмон кор карда натавонист. Дар кишвар ба гайр аз дуздии молу пулу кумакхои хоричй ва кочоки маводи мухаддир хеч сохаи дигаре пешрафт накард.

Набояд бо чунин талошхое, ки аз онхо тифле ба дунё намеояд, худро гам дод ва дар пешрафти боз як сохаи пешрафтатарини кишвар — тамаллук ва хушомадгуй сахм гирифт. Агар мубориза мехохед, силох яктост — хакикат! Хакикат аз руи вичдон!

«Чооболй» дар мулки далерон

Навиштаи М. Одилзода

Ибораи «чаноби олӣ» соъатхои зиёд аз Шабакаи Якум гуши манро гарон кард. Каллахои сухангуи ин куттии гулзанй худ аз талаффузи ин ибора забонпеч зада буданд ва баъзан дар ивази он «чооболй» мегуфтанду хандаи аламдори манро меоварданд. «Чооболй» часорат карданду сулх карданд. «Чооболй» аз тииру туфанг натарсида ба Хустдех рафтанд. «Чооболй» корро аз таъсиси Шурои миллй сар карданд. «Чооболй» ин тур карданд, «чооболй» онтур карданд…

Ин «чооболй» дар нихояти амр манро комилан хаставу лакот кард, аммо худо хайраш дихад, як замон худаш бо хамон гардани кулуфт дар куттии аттор пайдо шуд ва суханонеро ба забон овард, ки танхо «чоболй» гуфта метавонад. Вай дар варзишгохи Кулоб мардуми ин минтакаро нах зад, ки чй гуна бо бахонаи 2700-солагии шахри бостонй дар ин чо роху мактабу бемористону манзилхо сохт ва барои ин бояд аз у миннатдор бошанд. Ба суханбозй пардохт, ки вай медонад, ки «мардуми Кулоб мардуми далер ва гайюранд.» Хатто мачбур шуд, бигуяд, «ман хар яки шуморо бисёру бисёр дуст медорам.»

Хамаи ин аз як су ба нах задану миннат гузоштан ва аз суи дигар ба тамаллуку хушомадгуй монанд буд. Ба назарам ин гуна буд, ки «чооболй» мехост, бо хар рох ки бошад, ходисаи ахири тиру туфангкашй дар Кулобро аз дили мардум барорад. Куттии ахлот, эээ мебахшед, куттии аттории телевизион ин суханони «чооболй»-ро бетахрир пахш кард.

Мардуми дигар манотики кишвар чи хис карда бошанд, вакте онхо на далеранду на гайюр?

Дар пайи кумакхои «башардустона» фиристодан ба Бадахшон ин суханони «чооболй» шояд дигаронро хам ба харакат оранд, ки ё «далеру гайюр» шаванд ва ё тазохурот кунанд, то аз нурхои гарми «чооболй» насибае дошта бошанд.

(Лутфан бе тахрир ва ихтисор нашр кунед.) 

 

Муносибат ба Додочони Атовулло

Рустами Субхонй

Чаноби Атовуллоро ё шадидан бад мебинанд, ё бо тамоми дил дуст медоранд. Бархурди васатй гуё вучуд надорад. Танхо чаноби Точвар боре комилан бетарафона як су аз хукумат гилоя дошту суи дигар аз мардум ва аъмоли чаноби Атовуллоро «намакоби болои сухта» унвон кард.

Вале як дафъа ба ин биандешед, ки оё шахсияти чаноби Рахмон низ хамин гуна «бевасат» нест? Ё шадидан танкидаш мекунанд ва ё сарбахок задаву ба осмони хафтумаш мебардоранд. Шояд сиёсат аст, ки хамин гуна падидахоро ба вучуд меорад? Ва хам розй бояд шуд, ки хар дуи ин ашхос бартарй ва камбудихои хоси худро доранд.

Рахмон мегуяд, корхо хубанду хубтар мешаванд, Атовулло мегуяд, корхо баданду бадтар мешаванд. Аммо харду изхор медоранд, ки гами мардумро мехуранд. Яке барои он ки дар сари кудрат бокй бимонад, дигаре барои он ки ба сари кудрат биёяд. Пас дар нихояти амр, харду талабгори як чизанд. Харду хамдигарро хуб мешиносанд, вагарна харгиз Рахмон Атовуллоро чор соъат дар кабинеташ нигах намедошту сухбат намекард.

Хандасортарин амал аз «Ховар» баромад. Гуё мактубхои коллективонаи мехнаткашон дубора эхё гашт. Ин мактуб на бар зарари Атовулло, балки бар суди уст, ки акидахояшро мунташир ва таблиг мекунад. Лекин барои аксарият, шояд фарке байни ин ду нест. Ба истиснои он ки аксарияти сокит ба хар хол дар замири калб ба Атовулло ташаккур мегуяд, ки ба Рахмон фишор оварад — шояд ахвол бехтар шавад…

Дар кишвар дигар кадре намонд?

Ботур Косимй аз аёлати Вермонт, ИМА

Салом дустон!

Нахуст гуфтаниам, ки чанде пеш аз торнамои шумо бохабар шудам, хеле хушам омад. Сад ташаккур барои захмататон.

Барои ман хеле дарднок аст, ки имрузхо шохиди руз аз руз бадтар шудани вазъият дар Ватани азизам хастам, вале холо тавони чизе барои халли он карданро надорам. Хашми одам меояд, бовар кунед, вакте ки чавонону мардони донишманди Точик кам нестанд, хам дар дохил ва хам дар хорич аз кишвар, аммо онхо дар идораи давлат чалб нашудаанд.

Хангоме ки Сарвари давлат аз неруи нав, хуни нав, аз чавононе, ки донишу тачрибаи кишвархои пешрафтаи хоричиро омухтаанд, истифода кардан намехохад ё наметавонад, чи хочат ба гуфтанхои дуругини “Ман кадрро аз кучо меёбам? Дигар кадр намонд-ку”. Комилан бесаводону мансабдорони собикадори шурави ва шахсони бидуни хисси ватандусти холо кисмати миллати моро дар даст доранд. Дар чунин холат, хох нохох ягон минтака якум ба дод омада мехезад ва мо мебинем, ки Бадахшонамон имрузхо ба дод омада аст.

Сабабгорони чунин вазнинихои бар души миллати мо имруз бударо хам мо хама медонем. Худо накунад, ки косаи сабри мардум лабрез шуда хама боз ба куча набароянд, ки бо ин сатхи пасти донишу фарханги имрузаи мардуми мо, ки боз хам хукумат сабабгораш аст,
ба гайр аз шармандаги дигар ба чое намерасонад.

Факат мехохам аз чаноби Рахмон бипурсам, ки наход идора кардани як кишвари кучак ба монанди Точикистон хамин кадар душвор бошад? Наход дар 10 соли баъди чанг мо, ки худро ворисони Ориёну Сомониён мегуем, натавонем, ки мустакилона бе кумакхову карзхои хоричи давлати пешрафта дар Ватанамон сохта натавонем?

Агар у бовар надошта бошад, ман бовар дорам. Агар у аз ухдааш набарояд, ман медонам шахсоне, ки аз ухдаи ин кор ба хуби мебароянд. Бузургонамон насихат додаанд, ки чойро бехуда банд карда шиштан кори мардон нест, чойи мардон майдони далери аст, ки худро нишон дихиву бахри Ватан ва миллат чони худ, агар зарур шуд, нисор намои.

Хохиш мекунам, ки як мавзуе ба монанди “Оё идора кардани Точикистон ба нафъи миллати он кори мушкил аст?” кушоед ва андешахои худро инчунин иброз намоед. Ба ман хамин савол холо аз хама мухим ва шавковар аст. Эхтимол аз ин гуфтугузорхо касе бахраманд шуда, ба чаноби Рахмон бирасонад, ки чи кор ва чи хел кардан лозим аст.

Бо сипос ва эхтиром.